We hebben als mens per dag gemiddeld 120.000 gedachten, waarvan maar liefst 90.000
niet
effectief of zelfs negatief zijn. En die gedachten leiden op hun beurt tot emoties en
gevoelens,
wat onze mentale staat en geluksgevoel mee bepaalt.
Volgens cognitief
theoreticus Aaron T.
Beck
leiden negatieve gedachten (bijvoorbeeld gedachten aan gevaar, verlies en onrecht) tot
emoties
van woede en verdriet. Blijf je in die negatieve gevoelens hangen, kan dat op termijn leiden
tot
angst of zelfs depressie. Het is bovendien algemeen bewezen dat de manier waarop je denkt,
een
verandering kan brengen in jouw hersenstructuur en de manier waarop onze hersenen werken.
Met
andere woorden: je kan jezelf gelukkig denken!
Betrap je jezelf erop dat je vaak negatief denkt? Dan zal dit ervoor zorgen dat je hersenen op termijn minder goed functioneren. Onderzoek toont namelijk aan dat bij mensen die depressief gedrag vertonen, er een hoge activiteit in de amygdala – een centrum voor emotionele activiteit in onze hersenen – plaatsvindt, met als gevolg dat ze hun emotionele reacties moeilijk onder controle kunnen houden. Gevolg? Ze gaan nog negatiever denken. Bovendien hebben ze ook last van een kleinere hippocampus, wat ervoor zorgt dat onze hersenstructuur kleiner wordt. Dit leidt ertoe dat het moeilijker wordt om nieuwe – gelukkige – herinneringen te maken of oude, negatieve herinneringen te veranderen.
Hoe langer je negatief denkt, hoe moeilijker het is voor je hersenen om nieuwe verbindingen aan te maken en zich te herstellen. Het is dus belangrijk om je negatieve denkpatronen om te buigen in positieve alternatieven. Daarvoor bestaan er heel veel verschillende technieken. Ik licht er enkele toe.
Het is bewezen dat je hersenen geen onderscheid kunnen maken tussen realiteit en fantasie. Alles wat je hersenen registeren, wordt waargenomen als realiteit. Dat maakt het mogelijk om pijnlijke herinneringen om te buigen naar een positieve ervaring. Daarnaast kan je deze techniek ook gebruiken om toekomstige gebeurtenissen vorm te geven. Begeleide visualisatie is dan ook een veel gebruikt middel bij therapeuten, maar je kan dit ook gewoon zelf doen. Zonder je af een rustige plaats, sluit je ogen en schets een beeld in je hoofd van hoe je wilt dat een toekomstige gebeurtenis loopt. Doe dit actief met al je zintuigen: voel, zie, proef en ruik de situatie. Adem diep in en uit, open je ogen, en je zal je waarschijnlijk al gelukkiger voelen.
Met positieve affirmaties roep je de stortvloed aan negatieve gedachten een halt door zelf te anticiperen op positieve alternatieven. Als je je bijvoorbeeld angstig of neerslachtig voelt omdat je een belangrijke presentatie moet geven voor je werk, kan je in je hoofd een positieve zin formuleren zoals: ‘Ik geef met zelfvertrouwen een professionele presentatie waar ik trots op ben’. Door die affirmatie in jouw hoofd te blijven herhalen, zet je jezelf al klaar voor succes met als gevolg dat je presentatie hoogstwaarschijnlijk succesvol zal zijn. Hierdoor voel je automatisch positiever, op zijn beurt leidt tot een positieve, volgende gebeurtenis.
Mindfulness lijkt het zoveelste buzzword, maar kan wel degelijk effect hebben op ons geluksgevoel. Het is het vermogen om je bewust te zijn van het hier en nu, zonder angst of oordeel. Het betekent niet dat je geen gedachten hebt, maar je kiest ervoor om geen waarde, oordeel of gevoel te hechten aan deze gedachten. Je gaat ze als het ware vanop een afstandje observeren. Dat geeft je de kans om je denkpatronen onder de loep te nemen, en je gedachten te sturen in een richting die je gelukkig maakt.